LUKSO (LYX): Dijital Kültürün Geleceğini Şekillendiren EVM Blok Zinciri

Ethereum’un (ETH), ERC-20 ve ERC-721 gibi standartları hem değiştirilebilir hem de benzersiz tokenler için kripto ekosisteminde devrim yaratmıştır. Bu standartlar, kullanıcıların ve merkeziyetsiz uygulamaların (dApp'ler) etkileşim biçimini köklü şekilde değiştirmiştir. Zamanla, web3 ekosisteminde etkileşim ve güvenliğe duyulan ihtiyaç arttıkça bu standartların getirdiği sınırlamalar da daha belirgin hâle gelmiştir. 

LUKSO, değiştirilebilir varlıklar ve NFT’ler için kendi standart sürümünü sunan bir Katman 1 blok zinciri platformudur. Bu Ethereum sanal makinesi (EVM) ile uyumlu blok zinciri, kripto varlıklar ve tokenlerin zincir üzerindeki kullanımının güvenliğini ve esnekliğini önemli ölçüde artıran yeni standartlar uygulamaya koymuştur. Özellikle, değiştirilebilir ve değiştirilemez varlıklar için LSP7 ve LSP8 standartları, zincir üzerindeki işlemlerin güvenliğini ve esnekliğini önemli ölçüde iyileştirmektedir.

LUKSO’nun bir diğer yenilikçi özelliği, her kullanıcıya platformlar ve uygulamalar arasında sorunsuzca etkileşim kurabilen birleşik, esnek bir blok zinciri kimliği sunan Evrensel Profildir.

Bu yenilikleri kullanan LUKSO zinciri, yaratıcı profesyoneller, markalar ve sosyal medya kullanıcıları için yeni nesil, merkeziyetsiz bir ağ olarak kendini konumlandırmıştır. 

Bu makalede, yaşam tarzı ve moda sektörlerindeki bazı tanınmış isimlerin zaten benimsediği bu yeni blok zincirini inceliyoruz.

Önemli Bilgiler:

• LUKSO (LYX), dijital dünyada kullanıcıların sosyalleşme, alışveriş ve etkileşim kurma biçimlerini geliştiren Evrensel Profiller ve kapsamlı özelliklere sahip token standartları sunan yenilikçi bir Katman 1 blok zinciri platformudur.

• Platform, sağlayıcı tarafında yaşam tarzı, oyun ve moda gibi sektörlerden içerik üreticilerini, tüketici tarafında ise sosyal medya kullanıcılarını hedef alır.

• LUKSO’nun yerel kripto varlık birimi LYX token, yönetişim süreçlerinde oy kullanma, gas ücretlerini ödeme ve staking işlemleri için kullanılır.

LUKSO Nedir?

LUKSO (LYX), kullanıcıların dijital yaşam tarzlarını bir araya getiren, yaratıcı sektörlere ve ürünlere odaklanan EVM uyumlu bir Katman 1 blok zinciridir. LUKSO, fiziksel ve dijital varlıkların farklı platformlarda kolayca entegre edilmesini ve bu varlıklarla etkileşime girilmesini sağlayan bir sistem oluşturmayı amaçlar. Temelde bu platform, içerik üreticilere ve tüketicilere benzersiz tokenler (NFT'ler), tokenler ve hatta tokenleştirilmiş fiziksel varlıklar gibi çeşitli dijital eserlerin sahipliğini ve kullanımını kontrol etme imkânı sunar.

LUKSO, LSP7 ve LSP8 gibi yenilikçi token standartları sunarak hem değiştirilebilir tokenler hem de NFT'ler için mevcut Ethereum standartlarına (ERC-20 ve ERC-721) kıyasla daha gelişmiş işlevsellik ve güvenlik sağlamayı hedefliyor. Platform, dijital dünyada (özellikle moda, oyun ve sosyal medya gibi sektörlerde) varlıkların tokenize edilmesi, transferi ve etkileşimini daha verimli hâle getirmeyi amaçlıyor.

Platformun öne çıkan özelliklerinden biri "Evrensel Profiller". Bu kullanıcı hesapları, birleşik ve özellik bakımından zengin bir web3 profili oluşturmanıza ve geliştirmenize olanak tanıyor.

LUKSO: Ortaya Çıkışı ve Kullanım Alanları

LUKSO projesi, 2017 yılında Alman blok zinciri geliştiricisi Fabian Vogelsteller ile Venezuela kökenli strateji uzmanı ve inovasyon danışmanı Marjorie Hernández tarafından hayata geçirildi. Her iki kurucu ortak da kendi alanlarında dikkat çekici kariyerlere sahip. Vogelsteller, blok zinciri teknolojisinin ilk yıllarında Ethereum’un başlıca geliştiricilerindendi ve Vitalik Buterin ile birlikte ERC-20 standardının ilk önerisini sundu. Hernández, etkileyici bir inovasyon ve strateji geçmişine sahip. Berlin merkezli Ernst & Young (EY) inovasyon laboratuvarının liderliğini yürüttü.

Platformun mainnet’i Mayıs 2023’te kullanıma sunuldu.

LUKSO’nun temel kullanım alanları; yaratıcı sektörler, platformlar arası sosyal etkileşim ve dijital kimlik yönetimi üzerine odaklanıyor. Örneğin markalar ve tasarımcılar, sanal kıyafetler ve aksesuarları temsil eden dijital varlıkları oluşturmak ve bu varlıkları zincir üzerinde alıp satmak için bu altyapıdan yararlanabiliyor. Bu yapı, blok zinciriyle genellikle ilişkilendirilmeyen ürünlerin zincir üzerinde kolayca gelir modeline dönüştürülmesine olanak tanıyor. Sosyal medya tarafında ise LUKSO, merkeziyetsiz kimlik yönetimi sayesinde bireylerin dijital kimliklerini sahiplenip geliştirmelerine yardımcı oluyor. Bu teknoloji; çevrim içi itibar sistemleri, kimlik doğrulama ve platformlar arası sosyal medya etkileşimleri gibi birçok alanda kullanılabilir.

LUKSO ekosistemi hem içerik üreticileri hem de kullanıcılar için geniş bir uygulama yelpazesi sunar. Kullanıcıların Evrensel Profillerinden en iyi şekilde yararlanabilmesi için, “Universal Everything” adlı kapsamlı bir cüzdan ve explorer (gezgin) uygulaması hizmet verir. Öne çıkan uygulamalardan biri olan Universal Page, platformun yerel kripto varlığı LYX için hem bir NFT pazarı hem de staking çözümü sunar. Ayrıca Universal Swaps uygulaması, LYX ve içerik üreticilerine özel tokenler için token takası ve likidite sağlama işlevini destekler. 

Platformun ekosistemi, moda ve yaşam tarzı dünyasında öne çıkan markalar için geliştirilen uygulamalara da ev sahipliği yapıyor. Bunlar arasında moda devi Karl Lagerfeld için hazırlanan uygulama ile Vogue dergisinin İtalya edisyonu da yer alıyor.

LUKSO Nasıl Çalışır?

LUKSO, blok doğrulama yöntemi olarak Casper (CSPR) tabanlı hisse kanıtı (PoS) modelini kullanıyor. Bu model, Ethereum’un 2022’de iş kanıtından (PoW) PoS’a geçerken benimsediği sistemle tamamen aynı. Zincirin blok onay süresi de Ethereum’unkiyle oldukça benzerdir. Bu süre yaklaşık 12 saniyedir. Ancak en büyük fark, doğrulayıcı (validator) node (düğüm) kurulumunda karşılaşılan minimum finansal varlık barajında ortaya çıkıyor.

LUKSO’da bir doğrulayıcı olmak için yalnızca 32 LYX (yaklaşık 27 dolar) stake etmek yeterli. Buna karşılık Ethereum’da doğrulayıcı olmak için gerekli 32 ETH, 11 Mart 2025 itibarıyla yaklaşık 59.506 dolara denk geliyor.

Ayrıca 32 LYX’in üzerinde token yatırmak, diğer doğrulayıcılara kıyasla herhangi bir ek ayrıcalık sağlamıyor. Bu yapı, tek bir doğrulayıcının ağ üzerinde orantısız güç kazanmasını önlemeye yardımcı oluyor ve ağın merkeziyetsiz yapısını güçlendiriyor. Ethereum’daki sisteme benzer şekilde, LUKSO’da da doğrulayıcılar işlemleri gerçekleştirdiklerinde blok ödülleriyle teşvik edilir. Ancak bir doğrulayıcı kötü niyetli davranırsa ya da uzun süre çevrim dışı kalırsa, “slashing” adı verilen finansal cezalarla karşılaşabilir.

LUKSO Standartları (LSP’ler)

LUKSO’nun LSP (LUKSO Standard Proposals) olarak bilinen standartları, bu ağı Ethereum’dan ve diğer popüler PoS zincirlerinden ayıran önemli bir yapı taşıdır. Bu standartlar iki ana kategoriye ayrılır: 

• Arayüz standartları, akıllı sözleşmelerin uygulama sırasında kullanabilecekleri işlev setini tanımlar. Bu işlevler arasında, değiştirilebilir ve değiştirilemez varlık türleriyle ilgili fonksiyonlar da yer alır.

• Meta veri standartları, sözleşmelerde saklanan verilerin biçimini tanımlar. Hangi veri anahtarlarının kullanılacağı ve bu bilgilerin nasıl erişileceği de bu standartlarla belirlenir.

LUKSO, çeşitli kullanım alanlarına hitap eden bir dizi standart geliştirmiştir. Geliştiriciler açısından en öne çıkanlar LSP7, LSP8 ve LSP4’tür. Bu standartlar sırasıyla değiştirilebilir tokenler, NFT’ler ve bu varlıklara ait meta verilerin biçimlerini tanımlar.

LUKSO’nun Temel Özellikleri

Evrensel Profiller

Evrensel Profiller, farklı dApp’lerle etkileşim kurarken kullanıcılar için kapsamlı, merkeziyetsiz kimlikler sunmak üzere oluşturulmuş LUKSO tabanlı kullanıcı hesaplarıdır. Bu profiller, birleşik bir yapı üzerinden kolay erişimle; değiştirilebilir tokenler, NFT’ler ve kişiselleştirilmiş kullanıcı bilgilerini saklayabilir.

Evrensel Profiller, Ethereum ve diğer zincirlerde kullanılan standart adreslere kıyasla çok daha esnek ve güvenlidir. Gas gerektirmeyen işlem desteği, dolandırıcılığı tespit etme ve zincir üzerindeki itibar yönetimi gibi işlevlere erişim sunarlar.

Güvenlik açısından üstün olan bu profiller, kullanıcıların fotoğrafı, biyografisi ve diğer kişisel bilgilerini içerecek şekilde kolayca özelleştirilebilir. Böylece LUKSO kullanıcıları, yalnızca harf ve rakamlardan oluşan karmaşık blok zinciri adresleri yerine; isim, fotoğraf ve diğer detayları içeren, kolay tanımlanabilir dijital kimlikler oluşturabilir.

Tokenler ve NFT’ler

LUKSO ağındaki değiştirilebilir tokenler ve NFT’ler, ağırlıklı olarak iki temel standartla temsil edilir: Değiştirilebilir tokenler için LSP7 ve NFT’ler için LSP8.

LSP7 standardı, LUKSO zincirindeki varlıkların biçimlerini ve işlevlerini tanımlar. Hem değiştirilebilir hem de değiştirilemez varlıklar oluşturmak için kullanılabilir. LSP7 standardıyla oluşturulan varlıklar bölünebilir ya da bölünemez olabilir. Yani varlıkların küçük parçalara ayrılması mümkün olabilir ya da olmayabilir.

LSP7, Ethereum’un ERC-20 standardına kıyasla birçok avantaja sahiptir: 

• LSP7 tokenlerine son derece özelleştirilmiş meta veriler eklenebilir. Oysa ERC-20 tokenleri yalnızca sınırlı miktarda meta veriyle çalışabilir. 

• LSP7 tokenleri ayrıca güvenlik açısından da ERC-20’ye göre önemli avantajlar sunar. Örneğin, bu standart sayesinde bir transfer işlemi gerçekleştiğinde hem gönderen hem de alıcı bilgilendirilir. Bu özellik, Ethereum’un değiştirilebilir token transferlerinde mevcut değildir. 

• Ayrıca ERC-20 tokenlerinin aksine, LSP7 varlıkları toplu şekilde gönderilebilir.

LSP7, LSP8 ve NFT 2.0

Geliştiriciler benzersiz dijital varlıklar (örneğin NFT’ler) oluşturmak istediklerinde LSP8 standardını kullanabilir. Bu standart, her bir eserin kendine özgü bir tanımlayıcıya sahip olduğu koleksiyonlar için de uygundur. Örneğin, her biri farklı bir gravürle üretilmiş 100 dijital saatten oluşan bir koleksiyon… Her parça ayırt edici bir niteliğe sahip olur.

LSP7 ve LSP8 standartları birlikte, geleneksel NFT’lere kıyasla çok daha esnek ve özelleştirilebilir yapılarıyla LUKSO zincirinde yeni nesil NFT’ler (NFT 2.0) için zemin hazırlıyor. LSP7 ve LSP8 standartları sayesinde NFT’ler, ERC-721 gibi sabit meta veriler yerine zenginleştirilebilir ve güncellenebilir bilgilerle oluşturulabiliyor. LSP7 temelde değiştirilebilir varlıklar için tasarlanmış olsa da, koleksiyondaki parçalar birebir aynı olduğu sürece “NFT benzeri” yapıları da destekleyebilir. LSP8 ise her biri farklı bir özelliğe sahip olan, gerçek anlamda benzersiz dijital varlıklar için en uygun seçenektir. 

Her iki standart da NFT’lerin zincir üstünde (on-chain) çok daha detaylı ve özelleştirilebilir veriler barındırmasına imkân tanır. Öte yandan ERC-721 yalnızca NFT’nin adını, sembolünü ve kimliğini saklar. Bu da OpenSea gibi platformlar kapanırsa NFT’nin görsel temsilinin kaybolmasına neden olabilir çünkü bu bilgiler platformla birlikte ortadan kalkar.

NFT 2.0, Evrensel Profiller aracılığıyla içerik üreticisinin hesabının doğrulanmasını ve meta veri değişikliklerinin izlenmesini sağlar. Bu sayede NFT’ler daha dinamik hâle gelir ve IPFS gibi merkeziyetsiz sistemlere veya merkezî depolamalara olan bağımlılık azalır.

Mini Uygulamalar

LUKSO blok zinciri, genellikle daha büyük uygulama veya web sitelerine entegre edilen küçük ölçekli gömülü dApp’ler olan Mini Uygulamaları da destekler. Kullanıcılar, Mini Uygulamalar aracılığıyla yönetişim oylamalarına katılabilir, içerik üreticilerinin LUKSO profillerinden doğrudan alışveriş yapabilir, yine bu profiller üzerinden yürütülen airdrop kampanyalarına dâhil olabilir ve pek çok kripto işlemini kolayca gerçekleştirebilir.

LUKSO Kripto Tokeni (LYX) Nedir?

LUKSO’nun yerel kripto varlığı LYX, ağırlıklı olarak yönetişim, gas ücretlerinin ödenmesi ve staking işlemleri için kullanılır. Bu içerik hazırlanırken (11 Mart 2025), LYX’in toplam arzı yaklaşık 42 milyon, dolaşımdaki arzı ise yaklaşık 30 milyon seviyesindeydi. Token arzına dair herhangi bir sınırlama bulunmamakta olup dağıtım oranları aşağıdaki grafikte gösterilmektedir.

LUKSO (LYX) Kripto Fiyatı Tahmini

12 Mart 2025 itibarıyla, LYX tokeni 0,8624 $ seviyesine ulaştı. Bu, 17 Ocak 2024’te kaydedilen 11,60 $’lık tüm zamanların en yüksek seviyesine (ATH) kıyasla %92,5 daha düşük. Ayrıca, tüm zamanların en düşük seviyesi (ATL) olan 0,8628 $'dan yalnızca %1,7 daha yüksek.

Bitcoin dâhil çoğu kripto varlığı etkileyen mevcut piyasa düzeltmelerine rağmen LYX için uzun vadeli fiyat tahminleri genel olarak iyimser. DigitalCoinPrice, 2027’de LYX için ortalama fiyatı 2,92 $, 2030’da ise 4,59 $ olarak tahmin ediyor. CoinCodex ise tokenin 2027’de 0,937 $’dan işlem görmesini, 2030’da ise 3,14 $’a kadar yükselmesini bekliyor.

LUKSO İyi Bir Seçenek mi?

Aşağıdaki faktörlere bağlı olarak, LYX tokeni değerlendirebilirsiniz:

• LUKSO blok zinciri ağı, kullanıcıların tamamen yeni dijital yaşam tarzları oluşturmasına olanak tanıyan bir dizi teknolojiyi destekliyor. Bunlar arasında Evrensel Profiller ve yaratıcı ekonomilere güç veren yenilikçi standartlar olan LSP7 ve LSP8 öne çıkıyor. Bu tür yenilikler, hem LUKSO platformunun hem de yerel tokeni LYX’in uzun vadeli büyümesine katkı sağlayabilir.

• LUKSO, özellikle yaşam tarzı ve moda odaklı içerik üreticileri ile markalar tarafından sağlıklı bir benimsenme oranı yakaladı. Bu alanları doğrudan hedefleyen çok az sayıda blok zinciri platformu bulunuyor. LUKSO’nun bu yüksek potansiyelli alanlara odaklanması, yerel tokeni LYX için uzun vadede güçlü bir büyüme faktörü olabilir.

Sonuç

LUKSO ekibi, web3 dünyasındaki kullanıcı deneyimini yeniden şekillendirmeyi hedefliyor. Blok zinciri teknolojisinden yararlanarak, insanların dijital ortamda nasıl etkileşime geçtiğini, alışveriş yaptığını ve zaman geçirdiğini değiştirecek yenilikler geliştiriyorlar. Evrensel Profiller, uyarlanabilir NFT 2.0 varlıkları ve yaratıcı IP’lerin kolayca tokenleştirilmesi gibi öne çıkan özellikler, LUKSO’yu blok zinciri alanındaki pek çok platformdan ayırıyor.

Bu yönleriyle LUKSO, hem içerik üreticileri hem de kullanıcılar için farklı ve güçlü bir değer önerisi sunuyor. Şimdi tek ihtiyacı, özellikle yaratıcı endüstriler ve web3 odaklı sosyal medya toplulukları arasında daha geniş bir benimsenme ve büyüme ivmesi kazanmak.

#BybitTR

Sorumluluk Reddi: Yukarıdaki içerik yalnızca eğitim/bilgi verme amaçlıdır. Yatırım tavsiyesi verilmemektedir. Bybit TR, kullanıcıları herhangi bir kripto varlık türüne yatırım yapmaya teşvik etmez. Bahsedilen ürünleri kullanmayı planlayan kullanıcıların, yatırım yapmadan önce profesyonel tavsiye almaları önerilir. Bu içerik, farklı dillere çevrilecektir. Herhangi bir çeviri hatası olması durumunda İngilizce metin geçerli olacaktır.