Stratejik kripto rezervi, hükûmetler tarafından altın rezervlerine benzer şekilde işlev görmek üzere tasarlanmış, devlet onaylı Bitcoin rezervi veya diğer dijital varlık rezervi anlamına gelir.

Geçtiğimiz yıl içinde kripto varlıklar, hükûmet yetkilileri ve politikacılar tarafından daha fazla kabul görmeye başladı. Geleneksel altın rezervlerine benzer şekilde, devlet destekli bir değer saklama aracı olarak ortaya çıkan Bitcoin ve stratejik kripto rezervi kavramı, bu gelişmenin olumlu sonuçlarından biri oldu.

Bu makalede, Bitcoin ve stratejik kripto rezervinin ne olduğunu, Trump'ın stratejik rezerv oluşturmak için imzaladığı kararnameyi, bu adımın siyasi alanda ve piyasada yarattığı etkileri inceleyeceğiz.

Trump ABD’de stratejik kripto rezervi oluşturmak için bir kararname imzaladı

Ağustos 2024'te, dönemin başkan adayı Donald Trump, seçim kampanyası sırasında ABD’nin bir Bitcoin rezervine sahip olması gerektiği fikrini açıkça destekledi. Devlet destekli bir dijital varlığın ulusal prestiji artırmakla kalmayıp dijitalleşen finansal ekosistemde kritik bir denge unsuru olacağını söyledi.

2 Mart 2025'te Başkan Trump, bu fikri ETH, SOL, XRP ve ADA gibi büyük kripto varlıkları da kapsama alarak 

7 Mart 2025 tarihinde Trump, “Stratejik Bitcoin Rezervi ve ABD Dijital Varlık Stoku” oluşturmak için bir kararname 

. Rezerv ve dijital varlık stoku, Hazine Bakanlığı tarafından el konulan ve cezai işlemler sonucunda devletin mülkiyetine geçen BTC ile diğer dijital varlıklardan oluşacak. Kararnamede, kamu fonları kullanılmadan “bütçe dostu stratejilerle ek Bitcoin edinme” imkânlarına da yer verildi.

Piyasanın 2 Mart'taki açıklamaya ilk tepkisi olumlu oldu. Rezerve dâhil edilen tüm coinlerde güçlü alımlar ve kısa pozisyon kapanışları yaşandı, bu da genel olarak çift haneli kazançlar sağladı. Örneğin BTC %12, ETH %16, SOL %28 ve XRP %35 oranında değer kazandı. ADA, açıklamanın ardından %72 oranında yükseldi ve en çok değer kazanan dijital varlık oldu. 

İlk tepkiler olumlu olsa da kripto topluluğundaki bazı önemli isimler Bitcoin dışındaki varlıkların stratejik kripto rezervine dâhil edilmesini şüpheyle karşıladı.

Ancak Trump’ın 7 Mart’ta stratejik rezervi kurma kararını açıklamasının ardından piyasanın beklentileri karşılanmayınca BTC yaklaşık %5,7 

. Trump’ın kripto ve yapay zekâ danışmanı David Sacks, rezervi “dijital Fort Knox” olarak nitelese de insanlar bunun ek Bitcoin veya diğer dijital varlık alımlarını içermediğini fark edince hayal kırıklığına uğradı.

Stratejik Bitcoin rezervi, geleneksel olarak hükûmetler tarafından tutulan altın rezervlerine benzer şekilde işlev görmek üzere tasarlanmış, devlet onaylı bir Bitcoin rezervidir. Hükûmetlerin acil bir durumda ulusal para birimlerini korumak için rezerv olarak altın tutmaları yaygın bir uygulamadır. Altın, çoğu ülkenin döviz rezervlerinin büyük bir bölümünü oluşturur. Aşağıdaki tabloda 7 Şubat 2025 itibarıyla altın rezervine sahip ilk 10 ülke yer alıyor.

 olarak kabul edildiğinden stratejik Bitcoin rezervi fikri, Bitcoin'in federal hükûmetler tarafından saklandığı ve yönetildiği, merkeziyetsiz ve güvenli bir kasa sistemi oluşturmayı amaçlar. Hükûmetler ulusal rezervlerinin bir kısmını Bitcoin'e ayırarak teorik olarak bilançolarını güçlendirebilir ve enflasyonist baskılara karşı savunmasız olan itibari para birimlerinden uzaklaşabilir.

Bu fikri savunanlar, Bitcoin’in sınırlı arzı ve merkeziyetsiz yapısının onu etkili bir değer saklama aracı hâline getirdiğini söylüyor. Bitcoin’in küresel çapta kabulü ve artan kurumsal ilgi bu fikrin güvenilirliğini artırıyor.

Temmuz 2024'te ABD Senatörü Cynthia Lummis “Ülke Çapında Optimize Edilmiş Yatırım Yoluyla İnovasyon, Teknoloji ve Rekabetçiliğin Artırılması” 

 tanıttı.  Bu yasa teklifi, Amerika Birleşik Devletleri’nde stratejik bir Bitcoin rezervi oluşturulmasını amaçlıyor. Senatör Lummis'in ofisinden yapılan basın açıklamasında tasarının bazı kritik unsurları aşağıdaki şekilde özetlendi:

Stratejik rezerv Bitcoin'in geleceği için ne anlama geliyor?

Stratejik Bitcoin rezervi fikri, yenilikçi bir yaklaşım olup devletlerin bilançolarını güçlendirme ve Bitcoin’i resmî rezerv varlığı olarak konumlandırma amacı taşımaktadır. Bu durum çift taraflı bir kazanç sağlayabilir. Bitcoin, devletlerin desteğiyle meşruiyet kazanırken hükûmetler de potansiyel olarak altından daha yüksek getiri sunan bir varlığa sahip olacaktır. 

ABD hükûmetinin Bitcoin’i hemen satın alması beklenmese de bu rezervin oluşturulması, ABD’nin elinde bulunan yaklaşık 200.000 BTC’nin (yaklaşık 17,4 milyar $) piyasada satış baskısı yaratmayacağı anlamına gelmektedir. Ancak ABD hükûmetinin ek maliyet olmadan daha fazla BTC alıp almayacağı konusu belirsizliğini koruyor.

Başlangıç Düzeyi

Stratejik Kripto Rezervi: BITCOIN Yasası ve Ötesi

Network3, yapay zekânın artan bilgi işlem taleplerini karşılamak için merkeziyetsiz bir yaklaşım kullanarak geliştiricilere ve kullanıcılara yönelik güvenli ve ölçeklenebilir bir çözüm sunar.

Veriler dijital çağı yönlendirirken, Yapay Zekâ da bu çağa öncülük ediyor. GPT-3 gibi jeneratif yapay zekâ modelleri sektörlerde devrim yaratmış olsa da, aşırı bilgi işlem talepleri ve maliyetleriyle de karşımıza çıkıyor. Network3, yapay zekânın bilgi işlem ihtiyaçlarını merkeziyetsiz hâle getirerek bu zorluklara yanıt vermek için oluşturulmuştur.

Bu makalemizde Network3 ile verimli, sürdürülebilir ve dağıtılmış bir makine öğrenme ekosistemi oluşturma vizyonu ele alıyoruz.

, anonim ve güvenilir veri iletimini ve bilgi işlem süreçlerini mümkün kılmak için tasarlanmış merkeziyetsiz bir protokoldür. Yapay zekâ modellerini verimli bir şekilde eğitmeyi ve çalıştırmayı kolaylaştırır. Yapay Zekâ ve 

 zinciri uygulamalarının artan bilgi işlem ihtiyaçlarını karşılamak için gelişmiş Yapay

 Zekâ ve blok zinciri teknolojilerini bir araya getirirken ekosistemlerde ölçeklenebilirliği ve 

Network3, internet ve yapay zekâ altyapısında derin uzmanlığa sahip deneyimli bir girişimci ve teknoloji vizyoneri olan Rock Zhang tarafından kurulmuştur. Boostinsider, iHealth Labs ve Qihoo 360 gibi şirketlerin inşasında önemli roller oynayan Zhang, zengin deneyimini bu iddialı projeye taşımayı amaçlıyor. Network3, yapay zekâ için özel bir 

 çözümü olarak tasarlanmıştır. Geliştiricilerin merkeziyetsiz bir ağda yapay zekâ modellerini verimli bir şekilde eğitmelerini ve optimize etmelerini sağlar.

Network3 fikri, ölçeklenebilir ve gizliliğe öncelik veren yapay zekâ çözümlerine yönelik acil bir ihtiyaçtan doğdu. Geleneksel bulut sağlayıcılar genellikle yüksek maliyetler ve 

yanı sıra gizlilik endişeleri gibi sınırlamaları da barındırırlar. Network3, dünya genelindeki cihazları dağıtık bir sisteme bağlayarak bu sorunları doğrudan ele alır. Bu merkeziyetsiz yaklaşım, merkezî bulut platformlarına olan bağımlılığı azaltarak yapay zekâyı daha erişilebilir kılar ve kaynak açısından daha verimli hâle getirir.

Yapay Zekâ görevlerini birden fazla cihaza dağıtmak, Network3’ün gecikmeyi azaltmasına ve kullanıcı gizliliğini güçlendirmesine olanak tanıyarak günümüzün Yapay Zekâ ekosisteminde yaşanan kritik zorlukların ele alınmasına olanak tanır. Projenin cesur vizyonu, Borderless Capital ve Bing Ventures gibi önde gelen yatırımcıların 5,5 milyon $’lık fonlamasıyla önemli ölçüde destek gördü.

Merkeziyetsiz ağlar kritik bir zorlukla karşı karşıyadır. Bu zorluk temelde, güvenilir ve güvenli veri iletiminin olmaması olarak düşünülebilir. Bu sınırlama, blok zinciri ekosistemlerinin performansını ve güvenilirliğini etkiler ve güvenilmez hizmet sağlayıcılara, iletişimdeki güvenlik açıklarına ve ortalamanın altında kullanıcı deneyimine yol açar. Ekosistem genişlemeye devam ederken, mevcut 

 (dApp’ler) destekleme konusunda mükemmel durumda sayılırlar. Ancak veri alışverişi için ölçeklenebilir ve güvenli bir protokol sunma konusunda yetersiz kalırlar.

Network3, Katman 1 blok zincirlerinin ölçeklenebilirliğini ve güvenliğini üst düzeye çıkarmak amacıyla tasarlanmış merkeziyetsiz bir veri iletim protokolü geliştirerek bu sorunu ele alır. Protokol, verimli ve güvenli veri alışverişi sağlayan bir çerçeve oluşturarak blok zinciri ekosistemlerinin güvenilirliğini artırır. 

Network3; anonim, sertifikasız şifreleme (CLSC) algoritması, veri doğruluğu teyit etme mekanizması ve IP izlemeyi önleme tedbiri gibi birçok gelişmiş özelliği bünyesinde barındırır. Bu yenilikler, daha sorunsuz işlemleri destekler, kullanıcı gizliliğini artırır ve sistem ölçeklenebilirliğini iyileştirir. Bu da daha güçlü bir deneyime katkıda bulunur. Network3’ün çabaları, kritik bir boşluğu doldurarak merkeziyetsiz sistemleri daha verimli, güvenli ve geleceğe hazır hâle getirir.

Network3’ün merkeziyetsiz protokolü, güvenli, anonim ve güvenilir veri iletimi ve bilgi işlem gücü sağlamak için tasarlanmıştır. Dağıtık 

 ağından yararlanan Network3, veri gizliliğini sağlar ve bilgi işlem verimliliğini artırır. Bu özellikleri onu, modern yapay zekâ ve blok zinciri uygulamaları için ideal hâle getirir.

Network3’ün kalbinde, geleneksel sertifikalara güvenmeden hem şifreleme hem de dijital imzalara olanak tanıyan CLSC algoritması yatar. Bu yenilikçi yaklaşım, kullanıcı anonimliğini korurken güvenli veri paylaşımını mümkün kılar. Ayrıca, özel bir akıllı sözleşme olan SCKGC, herkese açık parametrelerin oluşturulmasını ve kısmi özel anahtarların dağıtılmasını yöneterek iletişim için güvenli bir temel oluşturur.

Network3, Yapay Zekâ ve blok zinciri teknolojilerinin artan ihtiyaçlarını karşılayan ölçeklenebilir, verimli bir platform oluşturmak amacıyla gelişmiş özellikleri entegre ederken aşağıdaki güvenlik, gizlilik ve kullanıcı teşviklerine öncelik verir:

Network3, merkeziyetsiz bilgi işlem ve yapay zekâ ortamındaki pozisyonunu sağlamlaştırarak kuruluşundan bu yana önemli dönüm noktalarına ulaştı:

İleriye baktığımızda, Network3 yakın gelecekte birçok hedefe ulaşmayı amaçlıyor:

N3, Network3’ün yerel tokenidir. Sorunsuz işlemlere olanak tanıyarak ve aktif katılımı teşvik ederek ekosisteme güç verir. Bunun yanında işlem ücretlerini ödemek, node operatörlerini katkılarından dolayı ödüllendirmek ve ağ içindeki premium hizmetlere ulaşım sağlamak için de kullanılır.

N3’ün token ekonomisi, toplam arzı 1 milyar tokenle sınırlı olacak şekilde uzun vadeli büyümeyi ve sürdürülebilirliği teşvik etmek için tasarlanmıştır. Token dağıtımı şu şekildedir:

Network3 tokenleriyle alım-satım işlemleri yapmak mı istiyorsunuz? Bybit TR şimdi N3/USDT Spot işlem çiftini sunuyor. Başlamak için öncelikle bir Bybit TR hesabı açın, bu hesaba kripto varlık yatırın ve 

N3, özellikle de blok zinciri teknolojileriyle merkeziyetsiz bilgi işlem ve yapay zekânın artan kesişimiyle ilgilenenler için umut verici gibi görünebilir. Proje, önde gelen yatırımcılardan zaten dikkate değer tutarlarda fon topladı. Buna ek olarak Network3’ün merkeziyetsiz veri iletimi ve bilgi işlem süreçlerine yönelik yenilikçi yaklaşımı, güçlü güvenlik önlemleriyle birleştiğinde, onu yapay zekâ alanında önemli zorlukları ele almak için güzel bir konuma taşıyor olabilir. 

Platformun ölçeklenebilirliğinin yanı sıra teşvik edici node katılımı, projeyi hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için cazip bir teklif hâline getirerek ekosistemin büyümesini ve sürdürülebilirliğini sağlayabilir.

Ancak, gelişmekte olan tüm projelerde olduğu gibi, N3’ün de özellikle 

 doğasında olan bir takım riskleri barındırma olasılığı yok değildir. Platformun token ekonomisi ve güçlü altyapısı sağlam bir temel sağlıyor gibi görünse de N3 tokeninin başarısı, Network3 teknolojisinin benimsenmesi ve gerçek dünyadaki uygulanmasına yakından bağlı olacaktır. Bu nedenle, N3 önemli bir potansiyel sunuyor gibi görünse de, N3 token alıp-satmak isteyen kullanıcıların söz konusu riskleri dikkatlice araştırmaları gerekir.

Network3, yapay zekâ ve blok zinciri teknolojisinin artan taleplerini karşılamak için geliştirilen merkeziyetsiz bir platformdur. Dünyanın dört bir yanındaki cihazları bağlayarak yapay zekâ uygulamalarını çalıştırmak için daha güvenli, ölçeklenebilir ve gizlilik odaklı bir yol sunar. 

Güçlü node ağı ve yatırımcı desteği sayesinde Network3, yapay zekâ ve blok zincirinin birlikte çalışma şeklinde devrim yaratmayı amaçlıyor. N3 tokeni ekosistemi besler, katılımcıları ödüllendirir ve platformun büyümesine yardımcı olur. Proje umut vaat ediyor gibi görünse de, hızla değişen blok zinciri ekosistemine varlık yatırmanın barındırabileceği riskleri dikkate almak son derece önemlidir.

Orta Düzey

Network3 (N3): Merkeziyetsiz Güçle Yapay Zekâ İnovasyonu Destekleniyor

SoSoValue, kripto yatırımlarını basitleştirmek için yapay zekâdan yararlanan,  endeks tokenleri de sunan web3 verileri ve yatırım platformudur. SOSO hakkında hemen daha fazla bilgi edinin!

SoSoValue, hem yeni hem de deneyimli kullanıcılara başarılı yatırımcılar olmaları için ihtiyaç duydukları tüm araçları sunan web3 verileri ve yatırım platformudur. Ayrıca, bu kullanıcıların daha bilinçli seçimler yapmalarına yardımcı olabilecek 

 verileri de sunarak kullanıcılara yardımcı olur. 

Ayrıca SoSoValue, kripto yatırımlarını basitleştirmek için yapay zekâ destekli 

 seçeneklerini ve araştırmayı kullanan endeks tokenleri de sunuyor. Bu makalede platforma ayrıntılı olarak yakından bakacağız ve nasıl çalıştığını, sunduğu hizmetleri ve yeni SOSO token ekonomisini inceleyeceğiz. 

, gizli hazineleri bulmak için gürültüyü ve heyecanı ortadan kaldırıyor; kripto varlık piyasasında kullanıcıların ve yatırımcıların karşılaştığı en büyük zorluklardan birini ele almayı amaçlıyor. Platform, piyasa araştırması bölümü ve merkeziyetsiz bir SSI protokolü olmak üzere iki ana bileşenden oluşuyor. 

Piyasa araştırmaları, SoSoValue kullanıcılarına eyleme geçirilebilir fikirler sunmak için büyük miktarda veriyi sentezlemek amacıyla kullanılır. Mevcut fiyat, hacim, piyasa değeri ve 

 gibi standart veri noktalarına ek olarak, araştırma bölümü 

 girişleri, bağış toplama duyuruları, makro analiz ve haber akışları hakkında ek bilgiler de sunmaktadır. 

SoSoValue’nun ikinci önemli bileşeni, yüksek ücretler, yavaş ödeme süreleri ve piyasa erişimi kısıtlamaları gibi geleneksel engellerden kaçınmak isteyen kullanıcılara yönelik basit bir endeks çözümü sunan 

 Protokolüdür. SoSoValue, merkeziyetsiz finansın (DeFi) şeffaflığını sürdürürken merkezî finans (CeFi) benzeri bir deneyim 

SoSoValue; Jiva Kwan, Jessie Lo ve May Wang tarafından Aralık 2023’te kurulan Singapur merkezli bir projedir. Ocak 2025’te platform, spot endeks protokolü olan SSI’yi kullanıma sunmak için A Serisi fonlama turunda 15 milyon $’ın üzerinde fon toplandı. Fon toplama 200 milyon $ değerlemeye sahipti. Süreç, HSG ve SmallSpark öncülüğünde gerçekleşti. Fon toplama kapsamındaki diğer önemli katılımcılar arasında Mirana Ventures ve SafePal bulunuyordu. Proje, birçok yatırım turuyla toplamda 20 milyon $’ın üzerinde fon toplamayı başardı. 

SoSoValue Endeks Protokolü (SSI), kripto yatırımlarını kolay ve güvenli hâle getirmek için tasarlanmış bir spot endeks çözümüdür. Geleneksel finans (TradFi) dünyasında endeks fonları, borsalardaki bir grup hissenin getirisini izleyen bir yatırım aracı olarak bilinir. 

Hisse senetlerinde bilinen bazı örnekler arasında S&P 500, Russell 2000 ve Wilshire 5000 endeks fonları bulunur. Bu araçlar, endekslerinin bir parçası olan tüm hisse senetlerinin değerini izler. Endeks fonları çok sayıda varlığı takip ettiğinden, yatırımcılara otomatik olarak çeşitlendirilmiş bir portföy ve her birini ayrı ayrı satın almadan birden fazla varlıkta bulunmanın kolay bir yolunu sunar.

SSI’nin kullanıma sunulmasıyla SoSoValue, kripto yatırımcılarına aynı kolaylık seviyesini sunmayı amaçlıyor. 

 farklı  zincirlerdeki birden fazla varlığı 

 SSI tokenleriyle birleştirmek için on-chain 

 kullanır. Bu tokenler dayanak varlıkların değerini yansıtırken, fiyatlarının bu varlıkların hareketlerini takip etmesi gerekir. 

SoSoValue’nun platformunda, bir dizi dayanak tokeni SSI Endeksi tokenlerine dönüştürmek için on-chain mimarisi, beyaz listeye alınmış likidite sağlayıcılar, proaktif piyasa yapıcılar ve üçüncü taraf saklama kuruluşları kullanılır. Bir SSI tokeni çıkarma işlemi tam olarak aşağıdaki gibi gerçekleşir.

1. Beyaz Listeye Alınmış Likidite Sağlayıcısı (WLP), protokol sunucusundan fiyat teklifi ister. Sunucu, bir fiyat teklifi emri ile dönüş yapar.

 2. Emir fiyatı uygunsa WLP, endeks tokenini on-chain olarak çıkarmayı ve nakdi protokol sözleşmesine transfer etmeyi seçebilir.

3. Protokol, emri doğrular ve proaktif piyasa yapıcıları (PMM) spot piyasasındaki tüm dayanak tokenleri satın almaları konusunda bilgilendirir. 

4. PMM, tokenleri alır ve saklama cüzdanlarına gönderir.

5. Dayanak tokenlerin saklama cüzdanına transferini doğruladıktan sonra protokol, parayı PMM’ye transfer eder. Ardından, SSI tokenini çıkarır ve WLP’ye transfer eder. 

Bu süreç, farklı zincirlerdeki birden fazla varlığın aynı anda satın alınmasını ve endekslenmesini sağlarken yatırımcının sermayesinin güvenliğini de sağlar. Ocak 2025 itibarıyla SSI, farklı 

 sektörlerindeki başlıca varlıkları takip eden dört endeksi kullanıma sundu.

, piyasa değerine göre ilk yedi projeyi takip ediyor. Her bileşen için minimum ağırlığı %10’dur. Kalan ağırlıklı ortalama, o sırada dolaşımdaki piyasa değerine göre belirlenir. Varlıkları custody olarak tutanlar Cobo ve Ceffu adlı dijital varlık platformlarıdır ve endeks her ay yeniden dengelenir. 

, en büyük 10 meme projesini takip ediyor. Bu endeks, risk almaktan daha az kaçınan ve 

 yöneliktir. Meme coinlerle ilişkili risklerin ve volatilitenin bir kısmını azaltmak için yalnızca büyük piyasa değeri ve likiditesi oldukça yüksek projeler seçilir. Asli ağırlık, dolaşımdaki piyasa değerine göre belirlenir ve endeks her ay yeniden dengelenir. Custody hizmeti, Cobo ve Ceffu tarafından sağlanır.

, piyasa değeri ağırlıklı bir stratejiyle yönetilen, piyasa değeri yüksek olan DeFi varlıklarından oluşan özel bir yelpazedir. Toplamda 10 bileşen vardır ve endeks her ay yeniden dengelenir. Custody hizmeti, Cobo ve Ceffu tarafından sağlanır.

iyi likidite sağlamak için yalnızca piyasa değerine göre ilk yedide bulunan kripto varlıklar kullanılır. Fonlama oranı boğa piyasaları sırasında önemli artışlar görebileceğinden, bu strateji daha az riskle iyi getiriler sunmayı amaçlamaktadır. 

SoSoValue, ekosisteminin yönetişim tokeni olarak işlev görecek kendi yerel tokeni olan SOSO’yu 

. SOSO sahipleri, protokoldeki değişiklikleri teklif etme, oylama ve protokol yükseltmeleri, parametre ayarlamaları ile yeni özelliklerin kullanıma sunulması dâhil olmak üzere önemli kararlara katılma hakkına sahip olacaktır. 

SOSO tokenlerinin toplam arzı 1 milyardır. Token dağılımı şu şekildedir:

SoSoValue (SOSO): Gücünü Yapay Zekâdan Alan Yatırım Platformu

Plume Network (PLUME), RWA’ların sorunsuz tokenizasyonuna ve DeFi’ye uyumlu entegrasyonuna olanak tanıyan modüler bir Katman 1 blok zinciridir.

 (RWA’lar), blok zinciri sektöründe nispeten yeni bir alandır. RWA’ların özel dünyası, geleneksel finans (TradFi) ve 

 finans (DeFi) dünyalarını birbirine bağlamak için bu varlıklardan yararlanma beklentileriyle güçlenen argümanlar sayesinde son iki yılda ciddi bir büyümeye şahit oldu. RWA’ların kullanımı şu anda saf tokenleşmeden çıkıyor, genişleyen kripto finans çevrelerinde çok daha aktif uygulamalara dönüşüyor. Bu varlıkları DeFi protokollerinde aktif olarak kullanıma sunmak amacıyla RWA odaklı birçok blok zinciri projesi kullanıma sunuldu.

Bu alandaki yeni projeler arasında, talep odaklı bir RWA ekosistemi oluşturmayı amaçlayan modüler bir 

 blok zinciri olan Plume Network de bulunuyor. Plume, fiziksel ve dijital varlıkların kolayca tokenleştirilebileceği, uyumluluk açısından kontrol edilebileceği ve getiri elde etme, borç verme, borç alma ve teminatlandırma için DeFi platformlarında daha fazla kullanılabileceği bir ortam oluşturmayı vadetmektedir. Plume, modern tokenizasyon, gelişmiş RWA yönetim işlevlerine sahip akıllı cüzdanlar ve harici kaynaklardan gelen veri zenginleştirme gibi özellikler sunarak, 

 RWA kullanımında bir lider hâline gelmeyi amaçlamaktadır.

 (PLUME), RWA’ların kolay tokenizasyonu ve uygulamaları için tasarlanmış modüler, güvenli bir Katman 1 blok zinciridir. 

Plume, RWA’ları tokenize etmek, düzenlemelere uyumlulukları otomatik olarak kontrol etmek ve borç verme, borç alma, teminatlandırma ve diğer yaygın kripto finans işlevleri için DeFi protokolleri kapsamındaki varlıkları daha fazla kullanmak için altyapı sunar.

Plume’un tokenizasyon motoru Arc, varlık sahiplerinin fiziksel ve dijital varlıkları zincir üzerinde taşıma sürecini basitleştirmelerini sağlar. Platform tarafından sunulan akıllı cüzdanlar, tokenize edilen bu varlıkların harici DeFi protokollerinde daha fazla kullanılmasına ve yönetilmesine olanak tanır. Ayrıca Plume, harici likidite ile veri zenginleştirme kaynaklarını entegre ederek RWA’ları destekler. Kısacası platform, varlık sahiplerinin RWA’larını on-chain olarak taşımaktan DeFi sektöründeki kullanımlarından aktif olarak maddi değer elde etmeye kadar yönetmelerini sağlamak amacıyla kapsamlı bir çözüm sunar. Proje, bu aktif RWA uygulamasına DeFi çerçevesi RWAfi dâhilinde değiniyor. Bu uygulama, bu varlıkların kripto finans dünyasıyla sıkı bir biçimde bütünleştirildiğini vurguluyor.

Plume Network, Temmuz 2024’te testnet’ini kullanıma sundu. Tohum fonlama turunda 10 milyon $’ı toplamayı başardı. Plume, testnet lansmanından sonraki sekiz hafta içinde yaklaşık 3,8 milyon kullanıcıyı çekti ve 265 milyon işlem gerçekleştirdi.

Bu makalenin yazıldığı Ocak 2025’in ortalarında, Plume blok zinciri testnet modunda çalışmaya devam ediyor. 

’inin yakında kullanıma sunulması bekleniyor. Plume’un 2024-2025 yılları arasındaki yol haritası, platformun 

 sistemi ve varlık tokenizasyonu motoru olan altyapısal temellerinin aktif olarak geliştirilmesine odaklanıyor. Proje ekibi, 2025 ile 2026 yılları arasında platformun RWA sınıfları ve getiri oluşturma kaynaklarından oluşan ekosistemini genişletmeyi planlıyor. Bundan sonra Plume, kendileri ile DeFi evreni arasındaki boşluğu doldurmak için TradFi kuruluşlarıyla iş birliği yapmayı düşünüyor.

Plume projesi; Chris Yin, Teddy Pornprinya ve Eugene Shen tarafından 2023 yılında San Francisco, Kaliforniya’da kurulmuştur.

Plume Network kullanıcıları, varlıklarını zincire entegre etmek için güvenli ve kolay bir süreçten yararlanabilirler. Plume, uyumluluk doğrulama süreçleri için iş ortakları ağı kullanarak her varlık türüyle ilgili tüm gerekli düzenleyici ve 

 (AML) kontrollerini gerçekleştirir. Bu optimize edilmiş doğrulama süreci, RWA sahiplerine varlıklarının ilgili tüm düzenlemelere uyduğuna dair net bir tablo ve güven sağlar. Ayrıca Plume, kullanıcılarını ve tüm ekosistemi korumak amacıyla RWA’larla ilgili şüpheli veya sahtekârlık içeren faaliyetleri belirlemek üzere sürekli işlem izlemeyi kullanır.

Hem fiziksel hem de dijital varlıklar Plume’da tokenize edilebilir ve oluşturulabilir RWA’lara dönüştürülebilir. “Oluşturulabilirlik”, varlıkların her bir protokolün biçimine uyacak şekilde yeniden tokenize edilmesine gerek kalmadan DeFi protokollerinde esnek bir şekilde kullanılabileceğini ifade eder.

Plume Network, mainnet lansmanına ve daha fazla altyapı geliştirmeye hazırlanırken, önde gelen bir RWA platformu olma tutkusunu gerçekleştirmeye yardımcı olmak için birçok on-ramp ve off-ramp (itibari paradan kriptoya, kriptodan itibari paraya geçiş) sağlayıcıyla aktif görüşmeler yapıyor. “On-ramping”, kullanıcıların itibari para birimlerini blok zinciri tabanlı varlıklara dönüştürmesine olanak tanıyan işlevi ifade eder. Buna karşılık, “off-ramping” ise tersine çevirme sürecidir. Bu süreç, fonları zincirden çekmek amacıyla kripto varlıkları itibari para birimlerine dönüştürebilme yetkinliğidir. RWA’ların tokenizasyonunu, kripto ekosisteminde kullanımlarını ve zincir dışı biçimlere dönüşme olasılıklarını desteklemek için hem on-ramping hem de off-ramping kritik öneme sahiptir.

Plume, planlanan on-ramp ve off-ramp hizmet sağlayıcıları ağı sayesinde kullanıcılarının RWA’larını paraya dönüştürme ve yönetme konusunda daha fazla esneklik elde etmelerini sağlayacak.

Tokenleştirme sürecinin ardından Plume, yeni tokenize edilmiş RWA’lardan yararlanmak için likidite kaynaklarının kullanılabilir olmasını sağlar. Proje, varlık sahiplerinin RWA’larını hemen kullanmalarına yardımcı olmak için çok sayıda likidite sağlayıcıyla iş birliği yaptı. Bu iş ortağı likidite sağlayıcıları, Plume Network’ün 

 ve diğer getiri elde etme faaliyetleri için RWA’lardan yararlanmasına olanak tanıyor.

Plume’ın RWA Zinciri, RWA tokenizasyonu ve parasallaştırma sürecini mümkün olduğunca etkili hâle getirmek için tasarlanan platformun altyapısal omurgasıdır. Zincir; yüksek değerli, RWA tabanlı işlemleri optimize etmek için tasarlanmış, yüksek seviyelerde modülerlik ve mutabakat modeli PlumeBFT ile 

 (EVM) ile uyumlu bir Katman 1 ağıdır. 

PlumeBFT’nin belirli ayrıntıları henüz proje ekibi tarafından yayınlanmamış olsa da adı, 

 Byzantine’in hataya toleranslı (BFT) mutabakat modelinin bir varyasyonu olduğunu gösteriyor. Bu model, genellikle kötü niyetli olarak hareket eden bazı doğrulayıcıların varlığında bile işlem gerçekleştirmeyi ve ağ güvenliğini destekler. BFT tabanlı modeller genellikle hataya karşı son derece dayanıklı olarak kabul edilir. Bu özellik, yüksek değerli/tutarlı RWA işlemleri yaparken şüphesiz önemlidir.

Arc, Plume RWA Chain’in tokenizasyon motorudur. Bu motor, işletmelerin varlıklarını ABD menkul kıymetler düzenlemelerine tamamen uygun olarak tokenleştirmelerine olanak tanıyan tam donanımlı, açık kaynaklı bir motordur. Arc; tokenizasyon, on-ramping ve off-ramping, kimlik doğrulama, AML izleme ve ikincil piyasa işlemleri için gerekli bileşenlere sahiptir.

Ocak 2025 itibarıyla Plume Network, geliştiricilerin ve varlık sahiplerinin Arc’a erken erişmelerine olanak sağlıyor. 2025’in ilk çeyreğinin sonlarına doğru yayınlanması bekleniyor. Erken erişim modunda, getiri elde eden varlıkları 1 milyon $’ın üzerinde olan ihraççılar Arc’ı ücretsiz kullanabilirler.

Üçüncü taraf kontrollerine ve düzenleyici onaylara tabi olarak Arc; kamusal varlıklar, ETF’ler, bonolar, banka kredileri, karbon kredileri, özel krediler, kurumsal borçlar ve daha fazlası dâhil olmak üzere çeşitli varlıkları tokenize etmek için kullanılabilir.

Plume Passport, varlık sahiplerinin RWA’larını kolayca yönetmelerini sağlayan akıllı bir 

dır. Yerleşik uyumluluk izleme, belirli temel işlemler için gas kullanılmayan işlemler ve yaklaşık 20 DeFi protokolüne erişim gibi çeşitli özelliklere sahiptir. Plume Passport; RWAfi cüzdanı olarak, RWA sahiplerinin DeFi platformlarıyla iş ortaklığı yaparak getiri üretmelerini ve alım-satım yapabilmelerini sağlar.

Plume Nexus, on-chain verilerini harici kaynaklardan elde edilen bilgilerle zenginleştirmeyi sağlayan platformun bileşenidir. Bir grup ortak 

 hizmet sağlayıcıyı (Seda, OpenLayer, Supra ve Stork) kullanan Nexus, Plume Network kullanıcılarına daha zengin fikirler sunmak için finansal ve ekonomik göstergeler, sosyal trendler ve hatta hava durumu modelleri hakkında veriler elde eder.

Nexus sayesinde Plume, sadece varlıkları tokenize etmek için kullanılan bir blok zinciri değil, RWA kullanıcıları için kapsamlı gerçek zamanlı analiz desteğine sahip de bir ortamdır.

 ile dolaylı olarak desteklenen blok zincirinin USD’ye endeksli sabit coinidir. Kullanıcılar, bu iki sabit coini yatırarak Plume USD çıkarabilirler. Gerektiğinde, Plume USD’yi bu köklü sabit coinlere dönüştürerek ilk başta yatırdıkları varlıkları geri alabilirler.

Plume USD, DeFi platformlarıyla iş ortaklığı yaparak çeşitli uygulamaları desteklemek üzere tasarlanmıştır. Bu uygulamalar arasında RWA’lardan getiri elde etme, RWA’lara karşı borç verme-borç alma ve daha fazlası olabilir.

Nest, Plume blok zincirinde RWA sahipleri için getiri elde etme şansının kapısını aralayan bir staking protokolüdür. Kullanıcılar Nest’i kullanarak RWA’lar ile teminat altına alınan kurumsal düzeyde getiriler kazanabilirler. Ocak 2025 itibarıyla, Nest protokolünde çalışmalar sürmektedir. Getiri getiren ilk kasa setinin yakında kullanıma sunulması bekleniyor.

Plume’un yerel tokeni olan PLUME, 21 Ocak 2025’te kullanıma sunuldu. PLUME, platformdaki çeşitli işlevleri destekler. Bu işlevler şunlardır:

PLUME tokeni, toplam ve maksimum arzı 10 milyar olan 

 bir kripto varlıktır. Piyasaya sürüldükten sonra toplam arzın (2 milyar) %20’si dolaşıma çıktı. Tokenin arz dağıtım payları aşağıdaki grafikte gösterilmektedir.

Plume, yerel token lansmanıyla aynı zamana denk gelmesi planlanan 

’un yapılacağını duyurdu. Ocak 2025’in ortalarında kullanıcılara, talep durumlarını kaydetmeleri için dört günlük bir zaman aralığı verildi. PLUME tokenleri, kriptonun lansmanından sonra yani 21 Ocak 2025 itibarıyla dağıtılacak. Token oluşturma etkinliğinde (TGE) airdrop ile dağıtılan tokenlerde %33’lük ekstra bir artış, mainnet lansmanı sırasında koşulları sağlayan kullanıcılar tarafından kullanılabilecektir.

TGE airdrop’una hak kazanan kullanıcılar arasında sadakat puanlarına sahip testnet kullanıcıları, yatırma işlemi öncesinde stake edenler ve Polymarket, 

 (ONDO), World Liberty Financial (WLFI), 

 (AIXBT) gibi birçok iş ortağı DeFi platformunun kullanıcı toplulukları ve bazı Backed Assets, Dinari ve Swarm X kullanıcıları bulunuyor.

Temel kimlik doğrulamasını tamamlayan yeni kullanıcılar, Bybit TR hesaplarıyla PLUME işlemleri yapabilirler.    

Plume Network, çeşitli gerçek dünya varlıklarının (RWA’lar) tokenizasyonunu düzene sokarak ve finans altyapısı iş ortaklarından oluşan bir ağ oluşturarak RWA ihraççıları ile yatırımcılarına yönelik kapsayıcı bir finans ekosistemi oluşturuyor. RWA’ların talebe dayalı entegrasyonu, bu varlıkların kripto sektöründe hızlı bir şekilde benimsenmesini sağlayacaktır.

Plume ekosistemi yalnızca RWA’ları tokenize etmek için kullanılan bir blok zinciri değildir. Uyumluluk sağlayıcıları, likidite ortakları ve çok yönlü tokenizasyon motoruyla son derece kapsamlı bir ortamdır. Plume, sunulan tüm bu özelliklerle birlikte, blok zinciri RWA’sının önde gelen bir destekçisi olmaya hazırlanıyor. PLUME tokeninin kısa süre önce kullanıma sunulmasının ardından, tüm gözler şu anda projenin yakın tarihli mainnet lansmanında. Hep birlikte izleyelim, görelim!

Plume Network (PLUME): Talep Odaklı RWA Ekosistemi

Bybit Learn

Kripto

Kripto varlıklar, parayı algılama ve parayla etkileşim kurma şeklimizde devrim yarattı. Ancak bu büyük yenilik, beraberinde büyük bir sorumluluk da getirdi. Dijital ortam, tehlikenin farkında olmayan kişileri avlamaya hevesli sahtekârlar ve dolandırıcılarla dolu. Binbir zahmetle kazandığınız dijital varlıklarınızı korumak için tetikte olmak, araştırma yapmak ve güvenli uygulamalar gerekir. Bu makalemizde, çeşitli kripto dolandırıcılığı türlerini keşfedeceğiz, kripto dolandırıcılıklarından nasıl kaçınılacağına dair önemli ipuçları sunacağız, dolandırıcılıkları bildirme ve bunlardan kurtulma konusunda rehberlik sağlayacağız.

Yaygın Kripto Dolandırıcılıklarını Fark Etme

Kripto dolandırıcılıkları, dijital varlıklarınızı çalmak için titizlikle tasarlanmış çeşitli biçimlerde karşımıza çıkabilir. Kripto dolandırıcıları tarafından kullanılan taktikler, tehlikeli olduğu kadar çeşitlidir de. Varlıklarınızı korumak için tetikte olmak ve bu dolandırıcılıklar hakkında kendinizi eğitmek önemlidir.

Bu dolandırıcılıkların nasıl işlediğini anlamak ve tehlike işaretlerini tanımayı öğrenmek, varlıklarınızı korumanın temel adımlarıdır.

Kolayca anlaşılabilecek dolandırıcılık türlerinden biri, sahte kripto projeleridir. Bu projeler genellikle kendilerini, bilinen kripto varlık birimlerine alternatif seçenekler olarak tanımlarlar. Örneğin bir kripto varlık birimi kendisinin, 

 (ETH) gibi yerleşik bir kripto varlığın yaklaşan çatalı veya Ethereum’un ana şirketinin çıkaracağı yeni kripto varlık olduğu iddiasını kullanabilir. Ethereum gibi kripto varlıklar yükselişteyken büyük kârlar elde etmek için ETH’ye yatırım yapmada biraz geç kalınmış olabilir ve bu yeni para birimi ilginizi bu şekilde çekmeye çalışır. 

Birçok kişi, kripto varlıkların nasıl çalıştığının bile farkında değildir. Ancak “fırsatı kaçırma korkusu” (FOMO) nedeniyle yatırım yapmaya heveslidirler. Bu sahte kripto varlık biriminin arkasındaki kişiler, yeterince para topladıklarını düşündüklerinde, tüm kripto yatırımlarını banka hesaplarına transfer eder ve dolandırıcılık projesini hızlıca sonlandırırlar. Böylece “yatırımcıların” varlıkları uçup gitmiş olur.

‘dir. Bu kripto varlıkların gerçek olduğuna inanan yatırımcılardan 6 milyon $ çalınmıştı.

Sahte Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar

Bir diğer yaygın kripto dolandırıcılığı da sahte hizmet sağlayıcılardır. Bu sahte kripto varlık hizmet sağlayıcılar, yasal olduklarını iddia ederek kripto varlık toplulukları arasında itibar kazanırlar ve yasal kripto varlık hizmet sağlayıcılara kıyasla görünüşte kazançlı staking getirileri ile airdrop’lar sunarlar. Yatırımcılar bu coinleri satın aldıktan kısa bir süre sonra coinin kontrolünü kaybederler. Çünkü bu sahte hizmet sağlayıcılar genellikle ortadan kaybolur ve ulaşılamaz hâle gelirler.

Örneğin BitKRX, birçok insanı on yılın en büyük kripto varlık hizmet sağlayıcılardan biri olduğuna ikna ederek geniş çaplı bir hırsızlığa imza attı. Bu kripto varlık hizmet sağlayıcının dolandırıcısı daha sonra 2017 yılında Güney Kore’deki yerel yönetim yetkilileri tarafından kınandı.

Pump ve Dump entrikaları, hisse senedi borsasından çıkmıştır. Pump ve dump’ın arkasındaki temel fikir, bir varlığın fiyatının gelecekte artacağı inancıyla insanların fiyat henüz düşükken bu varlığa yatırım yapmasıdır. Böylece talep, arzı aşmaya başladığında ürünün fiyatı otomatik olarak artar. Pump ve dump entrikasının arkasındaki kişi/grup yeterli para kazandıktan sonra projeyi “dump” eder, yani içini “boşaltır”. 

 (BTC) gibi önemli kripto varlık birimlerinden ilham alan yatırımcılar, insanların daha fazla satın alması için kripto varlıkla ilgili sahte planları öne çıkarmaya ve teşvik etmeye çalışırlar. Sonuç olarak, insanlar bu kripto varlığa yatırım yapmaya başlarlar ve sözde güçlü temellerine dayanarak fiyatının yükseleceğine inanırlar. Ancak “yenilikçi” planların bir aldatmaca olduğunu fark ettiklerinde, kriptonun içi çoktan boşaltılmıştır. Böylece planın arkasındaki dolandırıcı hariç, bu plana dâhil olan herkes önemli maddi kayıplar yaşar.

P2P İşlemlerine Yönelik Dolandırıcılıklar

Eşler arası (P2P) alım-satım hizmetleri sunan hizmet sağlayıcılarda kripto alım-satım işlemleri yaparken, satıcının hizmet sağlayıcının emanet sistemini baypas ederek alıcıyla sistem dışı bir işlem yapmaya çalıştığı durumlarda P2P dolandırıcılıkları meydana gelebilir. Dolandırıcılık faaliyeti gerçekleştirme peşinde olan satıcı, alıcının gönderdiği ödemeyi aldıktan sonra işlemin gerçekleşmediğini iddia eder ve üzerine düşeni yapmayı reddeder.

Uygulamalara yönelik sahtekârlıklar, tehlikenin farkında olmayan kullanıcıların fonlarını veya kişisel bilgilerini çalan kötü niyetli uygulamaları içerir. Dolandırıcılar, kurbanlarını kandırmak için sahte kripto alım-satım uygulamaları oluşturabilir veya popüler platformlardan faydalanabilirler. Resmî uygulama mağazaları genellikle sahte uygulamaları hızlı bir şekilde tespit edip kaldırır. Ancak binlerce insan çoktan bu entrikanın içine düşmüş olabilir.

Bu uygulamalar genellikle mevcut uygulamalara dayanır, çoğunun isminde yalnızca bir harf farklılık gösterebilir. Böylece insanlar gerçek olduklarını sanırlar. Bu uygulamalar indirildikten sonra cihazınıza kötü amaçlı yazılımlar ekleyebilir veya girdiğiniz özel bilgilerinizi çalabilirler. Uygulamaları indirirken ihtiyatlı olmak, değerlendirmeleri dikkate almak ve uygulama geliştiricisinin meşruluğundan emin olmak, bu tür dolandırıcılıklara maruz kalmanızı önlemeye yardımcı olabilir.

Bir saadet zincirinde, fon toplayan kişi, iki yatırımcı bulur ve yatırımlarını “ikiye katlayacakları” vaadiyle onları kendisine para vermeye teşvik eder. Bunun için dolandırıcı, dört yatırımcı daha bulur ve bu yatırımcılar da aynı miktarda parayı sağlayarak dolandırıcının ilk iki yatırımcıya verdiği “sözü tutmasına” olanak tanır. Dolandırıcı, bu dört yatırımcının da parasını geri döndürebilmek için sekiz kişiyi, ardından on altı kişiyi daha dolandırır ve bu böyle sürer. 

Yani saadet zincirini kuran kişi, aslında yatırımcılardan topladığı parayla yatırım yapmaz, aksine her turda yatırımcılara geri ödeme yapabilmek için sonraki yatırımcıların parasını kullanarak bu parayı çalmış olur. Örneğin 

, kripto dünyasındaki en büyük saadet zincirlerinden biriydi. Üç kişi, 700 milyon $’ın üzerinde bir entrikayı yürütmeyi başarmıştı. Neyse ki söz konusu kişiler devlet yetkilileri tarafından yakalandı ve tutuklandı. Ancak yatırımcılar, yatırdıkları varlıkları hiçbir zaman geri alamadılar.

Vurgun Tarzı Dolandırıcılık (Exit Scam)

Çoğu kripto varlık birimi, ilk coin arzı (ICO) aracılığıyla projelerini geliştirmek için fon toplar. ICO’lar, projenin arkasındaki ekibe bağlı olarak özel veya herkese açık olabilir. ICO’larda, tokenlerin veya coinlerin fiyatı, kripto piyasasına sürüldüklerinde beklenen fiyattan daha düşüktür. Bu nedenle yatırımcılar, ICO aracılığıyla projeye yönelik fon toplanırken çok sayıda coin satın almak için bu fırsatı kullanırlar. 

Ancak bu ICO’lar gerçekleştirildikten sonra, projenin arkasındaki kişiler projeyi sonlandırıp parayı alıp kaçabilirler. İngilizcede Exit Scam olarak bilinen bu dolandırıcılık türü “vurgun” tarzı dolandırıcılık olarak adlandırılabilir. Kripto varlık birimlerinin ana fikri anonimlik olduğundan, ICO’nun arkasındaki dolandırıcıları takip etmek zor olabilir. Bu da Exit Scam’leri çevrim içi ortamdaki en tehlikeli dolandırıcılıklardan biri hâline getirir.

), verdiği hizmetleri mümkün kılmak için büyük ölçüde 

 dayanır. DeFi’nin günlük kullanımında amaç, 

. Staking’de olduğu gibi, getiri toplayıcılığı da faiz oranları sayesinde daha fazla coin kazanmak için sahip olduğunuz coinlerden bazılarını borç vermenizi sağlar. 

Ancak herkes kendi DeFi projesini çıkarabileceğinden, DeFi dolandırıcılıkları da mümkündür. Bu projeler, borç verdiğiniz paranıza karşılık size daha yüksek faiz oranları sunuyor gibi görünse de projenin arkasındaki kişi coinlerinizi asla iade etmeyebilir. DeFi alanındaki klasik dolandırıcılıklardan bir diğeri de proje yaratıcısının, kullanıcıların yatırdıkları tüm fonları aniden çekmesi anlamına gelen ve kripto dünyasında "Rug Pull" olarak da bilinen, likidite havuzunun boşaltılmasıdır.

Bu tür dolandırıcılıklar, akıllı sözleşme kodunun manipülasyonu veya likiditeyi boşaltmalarını sağlayan gizli mekanizmalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Böylece yatırımcıların elinde değersiz tokenler veya bomboş cüzdanlar kalır.

Kimlik avı, insanları telefon numaraları, sosyal güvenlik/kimlik numaraları ve kripto hesap numaraları gibi kişisel bilgilerini vermeleri için teşvik etmek amacıyla sahte e-postalar göndermek anlamına gelir.

Örneğin dolandırıcılar Ledger cüzdanları üreten yasal bir şirketten olduklarını iddia ederek size varlıklarınızla ilgili bazı sorunlar olduğuna dair e-posta gönderebilirler. Bu sorunları çözmenin tek yolu, bu kişilere Kurtarma Cümlenizi ve parolanızı söylemektir. Çoğu kişi bu dolandırıcılıklara kanmasa da bazıları hâlâ bunlara inanabilmektedir. Bu da onlar için önemli finansal kayıplara neden olur.

Onaylı Anlık Ödeme Dolandırıcılıkları

Onaylı Anlık Ödeme (APP) dolandırıcılıklarında bir dolandırıcı, kurbanını, kendi kontrol ettiği bir hesaba kripto varlık aktarması için kandırır. Bu dolandırıcılık türü, kripto varlık işlemlerinin anonim ve geri döndürülemez olması nedeniyle özellikle kripto varlık alanında yaygındır. 

Örneğin dolandırıcılar, kullanıcıları bir iş ortaklığına yönlendirmek için mükemmel hazırlanmış bir teklifle fazlasıyla iyi yatırım fırsatları sunmayı vadedebilirler. Bu tür dolandırıcılıklarda genellikle dolandırıcılar, bir kripto fiyat hareketi veya bir sonraki boğa yükselişinde fiyat tahmini için aboneliğe yönelik hizmetler ya da kanıtlanmış içeriden bilgiler içeren alım-satım sinyali hizmetleri sunduğunu iddia ederler. Daha sonra sonuçları kendi istedikleri duruma getirmek için işlem grafiklerine kendi işlemlerini yerleştirerek bu grafikleri manipüle ederler ve başarı tahmini yanılsaması yaratırlar.

Sahte Kripto İşi Listeleme Dolandırıcılıkları

2023’teki en yaygın kripto dolandırıcılıklarından biri, LinkedIn gibi meşru web sitelerinde bile sahte kripto işi listelemeleridir. Dolandırıcılar, iş arayanların hızla büyüyen bu alanda çalışma isteğinden yararlanarak kripto sektöründe iş arayan bireyleri hedef alırlar. Bu kişilerin kişisel verilerini satarlar, onlara boş vaatler sunarak aracı ücretlerini ödemeleri için bu kişileri kandırırlar.

Ücretsiz Kripto Dağıtma Dolandırıcılıkları

Birçok dolandırıcı, sözde değerli dijital varlıkları içeren cüzdanlara özel anahtarlar dağıtarak tehlikenin farkında olmayan kişilerin güvenini kötüye kullanır. Bu anahtarlar genellikle çeşitli kanallar aracılığıyla çeşitli alıcılara dağıtılır.

Dolandırıcılar, kurbanları ücretsiz kripto varlık dağıtma sözü ile kandırır. Verilen anahtarla cüzdana erişen kişiler, cüzdanda ciddi bir bakiye olduğunu gözlemleyebilirler. Bu da onları, bu fonları cüzdanlarına transfer etmeye teşvik eder. Ancak kötü niyetli cüzdanlarda, blok zinciri ağındaki işlemleri gerçekleştirmek için gereken ücret olan “gas” yoktur. 

Kurbanlar, bu kritik ayrıntının farkında olmadan dolandırıcılık tuzağına düşerler. Transferi tamamlamak amacıyla, sözde işlem ücretlerini karşılamak için gereken kripto varlığı, genellikle Ether’i (ETH) kendi istekleriyle gönderirler. Kurbanlar farkında olmasa da güvenliği ihlal edilen cüzdan, genellikle kötü niyetli komut dosyaları veya botlarla programlanmıştır. Bu komut dosyaları, gelen tüm kripto varlıkları otomatik olarak algılayarak çalar ve dolandırıcının adresine anında transfer eder. Sonuç olarak, kurbanlar yalnızca kendilerine vadedilen ücretsiz fonları değil, mevcut olmayan işlem ücretlerini karşılamak için gönderdikleri ETH’yi de kaybederler.

Katlama dolandırıcılıkları, hızlı ve kolay getiri isteyen kullanıcıları avlayan oyuncular arasında ünlüdür. Bu plan, şu basit dayanakla çalışır: Dolandırıcılar, üzerinde anlaştığınız bir miktarı kendilerine gönderirseniz kripto varlıklarınızı ikiye katlamayı vadederler. 

Sizi “1 ETH gönderin, 2 ETH kazanın!” gibi bir teklifle baştan çıkarabilirler. Yatırımınızı ikiye katlamanın cazibesi güçlü olsa da bu, klasik bir aldatmaca örneğidir. 

Kripto varlıklarınızı dolandırıcının adresine gönderdikten sonra, bir daha asla geri alamazsınız. Bu, kurbanın kolay kazanç beklentisiyle gelişen basit ancak etkili bir plandır. Kaybettikleri fonlarını geri alma konusunda çaresiz kalırlar.

Ücretsiz Airdrop Dolandırıcılıkları

Kötü niyetli aktörler, kullanıcının talep etmediği, sözde değerli tokenlerden oluşan airdrop’larla kullanıcıları istismar etmeye çalışabilirler. Bu tokenler, alıcıları daha fazla etkileşim kurmaya teşvik etmek için rastgele cüzdan adreslerine dağıtılır.

Dolayısıyla beklenmedik bir airdrop alırsanız dikkatli olun. Dolandırıcılar, tokenin akıllı sözleşmesinde veya alım-satım için kullanılan merkeziyetsiz kripto varlık hizmet sağlayıcıda (DEX) kötü niyetli kodlar kullanabilirler. Bu kod, airdrop tokenlerini takas etmeye çalışmanız durumunda cüzdanınıza izinsiz erişerek kripto varlıklarınızı çalabilir.

Airdrop’lar söz konusu olduğunda tetikte olmak çok önemlidir. Yalnızca kripto varlık ekosistemindeki itibarlı kaynaklardan tokenlerle etkileşime geçin ve her türlü alım işlemine devam etmeden önce doğrulama yapın.

Şüpheli yatırımcılar veya cüzdan adresleriyle etkileşim kurmaktan kaçınmak her zaman akıllıca olacaktır. Beklenmedik airdrop’lara şüpheyle yaklaşın. Özellikle de söz konusu tokenleri hiç duymadıysanız. Projenin meşruluğunu ve tokenlerin değerini belirlemek için her zaman kapsamlı araştırmalar yapın. CoinGecko gibi saygın bir kripto varlık bilgi portallarını kullanmak, tokenin piyasa değerini doğrulamaya yardımcı olabilir. 

İleri teknolojinin yükselişi, maalesef yeni bir aldatıcı uygulama dalgası olan sahte ünlü onaylarını kolaylaştırdı. Dolandırıcılar, etki sahibi popüler kişilerin ve ünlülerin son derece ikna edici taklitlerini oluşturmak için yapay zekâdan giderek daha fazla yararlanıyor. Daha sonra bu uydurma kişiliklerden sahtekârlık planlarını desteklemek için faydalanılıyor ve halkın bu tanınmış kişilere olan güveni kötüye kullanılmış oluyor. 

Son zamanlarda yaşanan bir örnekte, kötü niyetli bir kripto varlık projesini teşvik etmek için sahte Elon Musk hesabı oluşturuldu. Sahte kişilikler oluşturmanın yanı sıra dolandırıcılar, etki sahibi kişilerin gerçek hesaplarını da hedef alabilmekteler. Eylül 2023’te, kripto varlık topluluğunun önde gelen figürlerinden biri olan Vitalik Buterin’in Twitter hesabının ele geçirilmesi gibi olaylar, bu taktiğin öne çıkan uygulamaları oldu. Dolandırıcılar, meşru profilleri tehlikeye atarak kötü niyetli bağlantıları yayabilir ve aldatma işlemlerini daha da sürdürebilirler.

Bu tuzaklara düşmekten kaçınmanın yollarından biri, sözde yatırım fırsatlarını kaçırma korkusuna (FOMO) yenik düşmeye direnmektir. Ünlülerin onaylarına veya sosyal medyada yaşanan heyecana göre dürtüsel kararlar vermekten kaçının. Bunun yerine, kapsamlı araştırma ve durum tespitine dayanan mantıklı karar verme sürecine öncelik verin.

Kripto Romantizmi Dolandırıcılıkları

Romantizme dayalı bilindik dolandırıcılığa ince bir dokunuşla ortaya çıkan kripto varlık dolandırıcılığı, endişe verici bir gelişmedir. Suçlular, kurbanlarla gerçek gibi görünen duygusal bağlantılar kurarak güvenlerini ve sevgilerini kötüye kullanırlar. Yakınlık kuran dolandırıcı, kurbanı sahte iddialarla kripto varlık transfer etmeye yönlendirir. Bu uydurma senaryolar, acil aile ihtiyaçları veya kurgusal olsa da kazançlı yatırım fırsatları gibi iddialar içerebilir.

Ayrıca dolandırıcılar, Discord sunucuları ve Telegram grupları gibi çevrim içi topluluklara sızarak “kripto romantizmi dolandırıcılığı” olarak bilinen bir taktiği kullanırlar. Burada, dolandırıcılar kendilerini bilgili kripto tutkunları olarak konumlandırırlar ve sözde faydalı öneriler sunarak kurbanların güvenini kazanırlar. Kurban kendini rahat hissettiğinde, dolandırıcı bu güveni kullanarak özel anahtarlarını ele geçirir ya da onları, nihayetinde kripto varlık birimi cüzdanlarını boşaltacak eylemlere yönlendirir.

Kripto Madenciliği Dolandırıcılıkları

Kripto varlık madenciliğine yönelik dolandırıcılık suçu işleyenler genellikle sektördeki MetaMask (MEW) veya Enkrypt gibi saygın kuruluşları taklit ederler. 

Alternatif olarak, dost canlısı ve güvene dayalı bir yakınlık gösterip iletişim kurabilirler. Böylece bu kişiler, tehlikeden haberdar olmayan kurbanları, kazançlı olduğu söylenen kripto varlık madenciliği programları aracılığıyla önemli bir varlık oluşturma vaadiyle ikna edebilirler. Bu fırsatların özellikle çekici görünmesini sağlamak için gerçekçi olmayan yüksek Yıllık Yüzde Oranlarını (APR) yatırım getirisi olarak sunarlar. Kurbanlar belirlenen web sitesine fon yatırdıktan sonra fonlar tamamen yok olur ve başvuracak hiçbir merci bulamazlar.

Ne yazık ki istismar genellikle bununla sınırlı kalmaz. Dolandırıcılar, hedeflerinden daha fazla para elde etmek için çeşitli taktikler kullanabilirler. Yatırılan fonların platformda kilitlendiğini ve bunlara tam olarak erişilebilmek için bir miktar daha fon yatırılması gerektirdiğini öne sürmek de yaygın hilelerden bir diğeridir. Kurbanlar bu ilk “kilit açma ücretine” uyduktan sonra, dolandırıcılar fazla ödeme veya az ödeme tutarsızlıkları gibi bahaneler üretebilirler. Bu tür uydurma sorunlar daha sonra, sözde hataları düzeltmek için daha fazla yatırma işlemi yapılmasını gerekçelendirmek amacıyla kullanılır. Bu döngü, süresiz olarak devam edebilir. Dolandırıcılar, vadedilen getirileri alıkoymak için giderek daha fazla ayrıntıya inen bahaneler icat ederler. 

Bu esnada kripto varlıkları el altından doğruca kendi cüzdanlarına çekerler. Bu işlemler sıklıkla kendi kendine saklama cüzdanlarında gerçekleştiğinden, kurbanlar çok geç olana kadar genellikle bu aldatmacayı fark etmezler. Bu gecikme, dolandırıcıların çaldıkları fonları kaçırmalarına ve kripto varlık işlemlerinin merkeziyetsiz doğası nedeniyle tespit edilememelerine olanak tanır.

Dolandırıcılığa bir örnek verelim: 

Fonlarınızın beklenmedik bir şekilde bir protokolde kilitlendiğini ve ardından, serbest bırakılmaları için fon yatırmanızın istendiğini fark ederseniz daha fazla yatırım yapmaktan kaçının. Bu, potansiyel dolandırıcılık faaliyetine dair bir tehlike işaretidir. Daha fazla yatırma işlemi yapmanız, getiri elde etmekten ziyade zararı katlama olasılığı demektir.

Adres zehirlenmesi, kripto varlık işlemlerinde yaygın bir kullanıcı davranışı olan cüzdan adreslerini kopyalama ve yapıştırma davranışından yararlanır. Bu taktik, yazılımdan yararlanarak yasal olanlara çok benzeyen adresler oluşturur ve hızlı referans için cüzdanlarının yakın tarihli etkinliğine güvenen kurbanları hedef alır.

Dolandırıcılar, genellikle kullanıcının işlem geçmişinde kullandığı adresleri tespit ederler. Ardından, yasal adresle yüksek düzeyde benzerliğe sahip sahte bir adres oluşturmak için yazılım kullanırlar. Genellikle bu adresin başında veya sonunda yalnızca birkaç karakter farklı olur (çoğu cüzdanda belirgin bir şekilde gösterilen alanlar). Aldatmayı daha da ileri götürmek için, bu dolandırıcılık adresine göz ardı edilebilir miktarda kripto varlık gönderilebilir. Bu da söz konusu adresin, son etkinlik listesinde hedeflenen alıcının yanında görünmesine neden olabilir.

2025’te Görülebilecek En Yaygın 19 Kripto Dolandırıcılığı ve Bunlardan Kaçınma Yolları (Güncellendi)